1- کتاب آثار و نتایج حسن ظن از نظر اسلام در زندگی فردی و اجتماعی
انسان دارای حالات روحی گوناگونی است، گاه شاد است گاه غمگین، گاه خشمگین، گاه افسرده و گاه خندان، یکی از حالاتی که برای انسان قابل تصور است، مثبت اندیشی است، این حالت، در مواردی موقتی و در مواردی نیز دائمی است که در آن صورت فرد را انسان مثبت اندیش معرفی میکنند. در این حالت فرد در مواجه با هر چیز و هر واقعهای به ویژگیهای مثبت و فرصتهای آن شئ و حتی چالش توجه میکند و از توجه به موارد منفی به صورت خود آگاه یا نا خود آگاه غفلت میکند. پس مثبت اندیشی، نوعی تغافل نسبت به بدیها و توجه به امور خیر است. از این رو مفهوم مثبت اندیشی، مفهومی بسیط نیست بلکه مفهومی است که مرکب از تغافل و توجه. که نتیجه آن حالتی نفسانی است که فرد در تحلیل ذهنی رویدادها دارای حسن ظن میگردد. و رویدادها را همواره مثبت تلقی میکند.
این مهم در آثار بسیاری از روانشاسان مثبت گرا مورد تحلیل قرار گرفته است و نتایج حاصل از این رویکرد نشان میدهد بسامد مثبتی میان ارتقای هیجانات مثبت و سطح بهزیستی روانشاسی با افزایش ایمنی در برابر بیمارهایی همچون افسردگی، اضطراب، آسیبهای مزمن و تنشهای خانوادگی وجود دارد. و این مطالعات از متدهای علمی به روشهای عملی در زندگی روزمره ارتقاء پیدا کرده است، ولی مساله حائض اهمیت در زمینه ایجاد یک نظام جامع برای بررسی و مقایسه مفاهیم و شیوههای به کار برده شده در این مسأله است. زیرا شیوهها و روشهای به کار برده شده در روانشناسی مثبت گرا بر اساس پارادایم پوزیتویسمی شکل گرفته است که در آن به نفی ما بعد الطبیعه همت گمارده شده است. از این رو شکل دهی به یک نظام جامع به خصوص برا روانشناسان پسا ساختارگرا ممکن نیست، زیرا پارادایم موجود در این نوع تفکر به نفی وجود جامع در هستی توجه دارند از این رو تصور چنین جامعیتی برای آنها سالبه به انتفاع موضوع است. پس بایسته است با توجه به پارادایم اسلامی، برای این گرایش از روانشناسی نخست به تبیین اصول و مبانی پرداخت و سپس مشخص نمود، بر اساس این اصول و مبانی، این شیوه از روانشناسی چه تاثیرات و آثاری میتواند داشته باشد.
با توجه به اینکه امروزه جوامع بشری در اثرر مدرنیته و دوری از عالم ماوراء ماده دچار انواع بیمارهای روحی شدهاند، روانشناسی برای درمان این بیماریها از روشهای گوناگونی بهره گرفته است، یکی از این روشها، مثبت اندیشی یا مثبت نگری است که در آن بر روی نگاه مثبت یا رفتار مثبت تاکید شده است. اسلام به عنوان دینی که داعیه دار درمان امراض روحی بشر از زمان نزول خود تا پایان دنیا است بدون شک در بر دارند مباحثی است پیرامون این روش درمانی است. از آنجا که نگاه روانشناسان اغلب مادگرایانه یا دست کم معنویت را به امری غیر الهی تعبیر میکنند. بایسته است این روش درمانی و آثار و پیامدهای آن از دیدگاه اسلام بررسی شود تا مشخص شود این روش تا چه حد در اسلام پذیرفته است و چه آثاری میتواند به جای گذارد؟
لینک